|
Бу оятларда Аллоҳ Таоло қуйидагиларни баён қилади:
1. Аёл талоқ қилинган пайтда унинг эмадиган чақалоғи бўлса, то сутдан чиқарилгунига қадар ота онага ейимлик ва кийимлик каби нафақа бериб туриши, бир сўз билан айтганда онанинг эмизишига ҳақ тўлаб туриши лозим. Эмизиш муддати агар ота шу муддатни мукаммал қилмоқчи бўлса, тўла икки йилдир.
Ота ўз боласининг онасига кучи етганича нафақа беради. Агар ота йўқ бўлса, эмизиш учун ҳақ тўлаш унинг меросхўрлари зиммасига тушади.
Бола сабабли она ҳам, ота ҳам зарар кўрмаслиги керак. Яъни, ота онага ёки аксинча она отага зарар қилмаслиги керак. Отанинг онага зарар қилиши она хоҳлаб турса ҳам уни болани эмизишдан ё кўришдан тақиқлаши бўлса, онанинг отага зарар қилиши бола ундан бошқасига кўнмай турса ҳам уни эмизишдан бош тортиши каби ишдир.
Шу билан бирга агар ҳар иккиси келишилган ҳолда маслаҳат билан болани икки йилдан олдин сутдан чиқармоқчи бўлсалар ҳечқиси йўқ.
Шунингдек, ота ўз боласини эмиздириш учун бошқа аёл ёллаши ҳам мумкин. Агар ўз онаси эмизмаслигига бирор шаръий узр топилса, албатта. Бундай ҳолатда ота онага эмизган муддатига ҳақини тўлайди-да, болани олиб, бошқа аёлга беради. Янги эмизувчига ҳам ҳақини беради.
Аллоҳ Таоло бу оятни ота-оналарга тақвони эслатиб қўйиш билан якунлаяпти. Токи, улар ўз болаларига меҳрибон бўлсинлар, уни ёмон тарбия қилиб қўймасинлар, бир-бирларига ҳам зарар етказмасинлар. Зеро, ҳеч нарса, ҳеч иш Аллоҳдан махфий эмас. У Зот ҳамма нарсани билади ва ҳар бир ишга ўзига лойиқ жазо ёки мукофот беради.
وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
(ва билингизки, албатта Аллоҳ қилаётган амалларингизни кўргувчидир).
(وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ Оналар болаларини эмизадилар). Бу буйруқ маъносидаги дарак гапдир. Яъни, талоқ қилинган оналар болаларини эмизсинлар. Бу буйруқ мандубликни ифодалайди. Негаки, онани шу ишни қилишга мажбурлайдиган қарина йўқ. Лекин шуни айтиб ўтиш керакки, болага қарашга модомики, бошқа эрга тегмаган экан, она ҳақдорроқдир. Негаки, оятда эмизиш ҳақидаги хитоб биринчи бўлиб оналарга қаратиляпти.
61-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232